Ze względu na bardzo nietypową sytuację w Polsce – wybuch epidemii Koronawirusa, wybory prezydenckie stanęły jakiś czas temu pod znakiem zapytania. Pierwotnie, wybory na urząd prezydenta miały się odbyć 10 maja 2020 roku, następnie zdecydowano, by odbyły się one w formie korespondencyjnej. Po wielu dyskusjach, przeniesiono termin wyborów prezydenckich na 28 czerwca 2020 i ostatecznie to wtedy właśnie (w najbliższą niedzielę) wybierzemy głowę państwa.

jak będą wyglądać wybory w czasach pandemii?

Mogłabym darować sobie te polityczne wycieczki, ale nie potrafiłabym się powstrzymać od napisania, że w czasie trwającej (i wcale nie wygaszającej się) epidemii, prowadzenie kampanii wyborczych i wybory to PRIORYTET. Już dawno przestały obchodzić nas cyferki świadczące o kolejnych zachorowaniach i zgonach. Te wybory, zarządzone na 28 czerwca 2020 roku, są wyborami hybrydowymi – będzie możliwe zarówno głosowanie korespondencyjne (o czym nie będzie w tym wpisie, dlatego, że termin zgłoszenia zamiaru głosowania korespondencyjnego już upłynął, dla ciekawych zostawiam linka o tym, jak takie wybory przebiegają >>KLIK<<), jak i głosowanie tradycyjne (w lokalach komisji wyborczych czynnych od 7 do 21 w dniu wyborów). Oczywiście wchodząc do lokalu komisji wyborczej będziemy zobowiązani do zakrycia ust i nosa

od czego w Polsce jest prezydent?

Przypomnijmy, że w Polsce mamy ustrój parlamentarny, a nie prezydencki, co oznacza, że faktyczną władzę sprawuje Parlament RP (czyli Sejm RP i Senat RP). Prezydent RP jest wybierany w Polsce na pięcioletnią kadencję i tylko raz może zostać wybrany ponownie. Kandydat na urząd Prezydenta RP musi mieć ukończone 35 lat oraz zebrać 100 tysięcy podpisów pod listami poparcia kandydatury.

Prezydent w Polsce pełni głównie funkcję reprezentacyjną: reprezentuje państwo w stosunkach międzynarodowych (artykuł 126 Konstytucji RP). Opierając się o artykuł 133 Konstytucji RP, do uprawnień Prezydenta RP należą:

• ratyfikacja i wypowiadanie umów międzynarodowych, o czym zawiadamia Sejm i Senat,
• mianowanie i odwoływanie pełnomocnych przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych,
• przyjmowanie listów uwierzytelniających i odwołujących akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw i organizacji międzynarodowych.

Czuwa nad suwerennością Państwa, niezawisłością sądów, przestrzegania Konstytucji RP. Jest Zwierzchnikiem Sił Zbrojnych. Zgodnie z artykułem 4a, ustępem 1 Konstytucji RP, Prezydent RP:

• zatwierdza, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, strategię bezpieczeństwa narodowego;
• wydaje, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, w drodze postanowienia, Polityczno-Strategiczną Dyrektywę Obronną Rzeczypospolitej Polskiej oraz inne dokumenty wykonawcze do strategii bezpieczeństwa narodowego;
• zatwierdza, na wniosek Rady Ministrów, plany krajowych ćwiczeń systemu obronnego i kieruje ich przebiegiem;
• postanawia, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, o wprowadzeniu albo zmianie określonego stanu gotowości obronnej państwa;
•  może zwracać się do wszystkich organów władzy publicznej, administracji rządowej i samorządowej, przedsiębiorców, kierowników innych jednostek organizacyjnych oraz organizacji społecznych o informacje mające znaczenie dla bezpieczeństwa i obronności państwa;
• inicjuje i patronuje przedsięwzięciom ukierunkowanym na kształtowanie postaw patriotycznych i obronnych w społeczeństwie.

Oprócz tego, Prezydent RP podpisuje, wetuje lub skierowuje do Trybunału Konstytucyjnego uchwalone przez Parlament RP ustawy, nadaje ordery i odznaczenia, nadaje nominacje (m.in. profesorskie, sędziowskie, generalskie), nadaje obywatelstwa, desygnuje i powołuje Premiera i Radę Ministrów, ma prawo zwołać Radę Gabinetową, wydaje rozporządzenia i zarządzenia (akty urzędowe) oraz może zastosować prawo łaski.

(Informacje powyżej pochodzą ze strony prezydent.pl i do niej jest wszystko zalinkowane [np.: szerzej opisane kompetencje], wystarczy kliknąć na konkretne zagadnienie, żeby przenieść się na oficjalną stronę.)

jak głosować poza miejscem zamieszkania?

Tak, jak w przypadku innych wyborów: wyjścia są trzy i pozwolę przekleić sobie je ze swojego poprzedniego wpisu dotyczącego wyborów parlamentarnych.

1. Dopisanie się do rejestru wyborców. Kiedy to rozwiązanie jest dla Ciebie? Wtedy, kiedy głosujesz w stałym miejscu zamieszkania, ale nie masz meldunku. Przykładowo – przeprowadziłaś/eś się na studia z miasta X do miasta Y. Czyli miasto Y jest Twoim stałym miejscem zamieszkania, mimo, że nadal zameldowana/y jesteś w mieście X. Jak to zrobić? Można to zrobić online (jeżeli masz profil zaufany) albo w urzędzie gminy (tej, na której terenie chcesz głosować) – decyzja podejmowana jest w ciągu 5 dni. Wniosek powinien zawierać imię i nazwisko i adres, pod którym będzie się przebywało. Taki dokument składa się w odpowiednim wydziale urzędu gminy (np. w wydziale spraw obywatelskich). Termin składania wniosków już minął.
2. Dopisanie się do spisu wyborców. Kiedy to rozwiązanie jest dla Ciebie? Wtedy, kiedy głosujesz w tymczasowym miejscu pobytu. Na przykład wiesz, że 28.06.2020 będziesz u wujków/dziadków/rodziców. Lub wtedy, kiedy nie zdążyłaś/nie zdążyłeś dopisać się do rejestru. Jak to zrobić? Możesz to zrobić online (przez profil zaufany) lub w urzędzie – decyzja podejmowana jest w ciągu 5 dni. Można to zrobić do JUTRA WŁĄCZNIE (do 23 czerwca 2020 roku). Link do strony: >>KLIK<<.
3. Uzyskanie zaświadczenia o prawie do głosowania. Kiedy to rozwiązanie jest dla Ciebie? Wtedy, kiedy nie wiesz jeszcze, gdzie będziesz w dniu wyborów. Lub kiedy nie zdążyłeś/aś dopisać się do spisu wyborców, a wiesz, że wyjeżdżasz na wyborczy weekend. Jak to zrobić? Należy złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania (można online – na przykład mailowo) w urzędzie gminy (tam, gdzie jesteś zameldowana/y, wpisana/y do rejestru wyborców). Na rozpatrzenie wniosku trzeba czekać do 2 dni (ale najczęściej dostajemy je od ręki), więc termin składania to NAJBLIŻSZY PIĄTEK, 26.06.2020 (włącznie). Zaświadczenie trzeba odebrać osobiście (lub przez pełnomocnika) i jedynym „ale” tego rozwiązania jest fakt, że nie można tego zaświadczenia zgubić – nowe nie będzie Ci wydane i bez niego nie będziesz mogła/mógł zagłosować (nawet w miejscu zameldowania). Z tym zaświadczeniem możesz zagłosować w dowolnym obwodzie głosowania w kraju, za granicą lub na polskim statku morskim. Zaświadczenie o prawie do głosowania może być odebrane przez osobę upoważnioną. Taki wniosek o upoważnienie powinien zawierać imiona i nazwisko, imię ojca, datę urodzenia, numer PESEL, adresy zamieszkania – wyborcy i osoby upoważnionej i wyraźne oznaczenie wyborów, których dotyczy do pełnomocnictwo. 

Jaka jest różnica między punktem 1 (rejestrze wyborczym) a 2 (spisem wyborczym)? Do spisu wyborców dopisujemy się jednorazowo. Jeżeli w poprzednich wyborach dopisałaś/eś się do spisu wyborców w gminie X, teraz nie będzie to już obowiązywało (i jesteś przypisana/y do rejestru wyborców w mieście zameldowania). Rejestr wyborczy to coś, do czego jesteśmy przypisywani „automatycznie” w miejscu zameldowania właśnie. Wpisanie się do rejestru wyborczego X skreśla nas z rejestru wyborczego Y (miejsca pierwotnego zameldowania). Jeżeli dopisałaś/eś się do rejestru wyborczego X przy okazji poprzednich wyborów – właśnie tam nadal widniejesz na liście wyborców i wyborczyń.

na kogo głosować? nie interesuję się polityką!

(Również pozwolę sobie przekleić swój tekst z wpisu na temat wyborów parlamentarnych)

Istnieje sporo testów na poglądy polityczne – także takich, które dokładnie pokażą zgodność Twoich poglądów z poglądami i postulatów poszczególnych partii czy kandydatów! Wybory to na pewno coś, do czego warto się przygotować. Jestem wielką fanką świadomego i odpowiedzialnego podejścia do takich ważnych spraw, jakimi są okazje do decydowania o naszym kraju i naszej przyszłości. Zebrałam dla Ciebie kilka pomocnych linków:

przydatne linki

• latarnikwyborczy.pl – test 30 pytań, który pokaże spójność Twoich poglądów z poszczególnymi partiami politycznymi. 
• mamprawowiedziec.pl – test pozwalający wskazać konkretnego kandydata, z którym masz największą spójność w poglądach. Jest wersja krótka i wersja rozszerzona (która zajmuje trochę czasu, ale według mnie warto się poświęcić!)
• idrlabs.com – test poglądów politycznych, szczególnie dla tych, którzy „nie interesują się polityką”, dowiesz się czy bliżej Ci poglądami do prawicy, lewicy czy centrum

programy wyborcze poszczególnych kandydatów

• Waldemar Witkowski – Unia Pracy – >>PROGRAM<<
• Stanisław Żółtek – Partia PolExit – >>PROGRAM<<
• Władysław Kosiniak-Kamysz – PSL – >>PROGRAM<<
• Robert Biedroń – Lewica – >>PROGRAM<<
• Szymon Hołownia – >>PROGRAM<<
• Paweł Tanajno – >>PROGRAM<<
• Krzysztof Bosak – Konfederacja – >>STRONA<< (brak wyraźnego programu na stronie)
• Rafał Trzaskowski – Koalicja Obywatelska – >>STRONA<< (brak wyraźnego programu na stronie)
• Mirosław Piotrowski – Ruch Prawdziwa Europa – >>PROGRAM<<
• Marek Jakubiak – >>STRONA<< (brak wyraźnego programu na stronie)
• Andrzej Duda – Prawo i Sprawiedliwość – >>PROGRAM<<

„debata” kandydatów

Myślę, że w tym roku debata prezydencka zorganizowana i poprowadzona przez TVP nie miała zbyt dużo wspólnego z „debatą”. Od dawna możemy zaobserwować, że polityczne, przedwyborcze debaty nie są już dyskusjami i przekonywaniem się, ale zwykle odpowiadaniem na pytania i zaprezentowaniem swojego stanowiska w tej czy innej kwestii. Tym razem z poziomem „debaty” poszliśmy o krok dalej i część pytań zadanych kandydatom były prosto od sztabu jednego z kandydatów (oczywiście tego miłościwie nam panującego). Mimo wszystko, linkuję do debaty, gdyby ktoś chciał zaobserwować jak poszczególni kandydaci się zaprezentują: >>KLIK<<.

Wybierajcie mądrze, idźcie na wybory – każdy głos na znaczenie.